ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 |
1/( سیستم ترمز اضطراری پیشرفته) AEB سیستم؟
سیستمهای پیشگیری از بروز تصادف هر روز بیشتر و بیشتر در خودروهای مدرن به کار گرفته میشوند.
امروزه یکی از شایعترین نوع تصادفات در جادهها و خیابانها برخوردهای دو خودرو پشت هم به یکدیگر است. این گونه تصادفات معمولا ناشی از عدم تمرکز لحظهای رانندهای است که به دنبال خودروی جلویی است. این نوع تصادفات به دلیل تکرر رخداد و شدت احتمالی که در بر دارند، تاثیر بسزایی درایمنی رانندگی دارد. اخیرا اما فناوری جدیدی به نام AEB به کمک آمده تا از تعدد این گونه تصادفات در جادهها بکاهد. در زیر توضیحی در خصوص مفهوم AEB و چگونگی عملکرد آن آمده است.
تصادفات اصطلاحا «سر به پشت» عمدتا در شرایط ترافیکی متراکم در داخل شهر یا اتوبانها رخ میدهند. شدت این نوع تصادف زمانی بیشتر میشود که هر دو خودرو با فاصلهای بسیار نزدیک و سرعت زیاد حرکت کنند یا راننده تعقیبکننده در کم کردن سرعت پیش از برخورد ناکام بماند. این نوع تصادف زمانی حتی جدیتر هم خواهد شد که یک خودرو عابر پیادهای را ندیده و به وی برخورد کند. در همه این حالات، فناوری AEB میتواند خطر را کاهش دهد. سیستمهای
Autonomous Emergency Braking (AEB) (ترمز اضطراری خودکار غیرارادی) برای پیشگیری از این گونه تصادفات در نظر گرفته شدهاند که موجب کاهش خطر مرگ و نقص عضو در تمامی این سناریوها میشوند.
به موجب یک پژوهش از سوی اتحادیه اروپا که در آن ادعا شده بود با بهرهگیری سراسری از سیستمهای ترمز اتوماتیک میتوان از 5هزار مرگ و 50هزار جراحت شدید حاصل از تصادفات جلوگیری به عمل آورد، مصوبهای به اجرا درآمد که براساس آن استفاده از این سیستمها در تمامی خودروهای تجاری فروخته شده پس از تاریخ اول نوامبر 2015 اجباری شد.
متاسفانه چنین مصوبهای برای خودروهای سواری در نظر گرفته نشده و خودروسازان نیز با وجود اعلام این دستاورد بهعنوان بزرگترین نوآوری در ایمنی پس از اختراع کمربند ایمنی از سوی اکثر صاحبنظران صنعت خودرو، در بهکارگیری AEB بسیار کند عمل میکنند. ا
امروز اما با وجود اینکه بسیاری از خودروسازان از این فناوری برخوردارند اما بیشتر به آن بهعنوان یک جنبه تجملی و امکانات اضافه سفارشی خودرو نگاه میکنند تا یکی از الزامات استاندارد ایمنی خودرو.
خودروهایی از این فناوری بهرهمند هستند؟
سازمانهایی چون Euro NCAP که یک تستکننده تصادفات مستقل به شمار میرود تلاشهای زیادی در جهت مجبور کردن خودروسازان به استفاده از این سیستمها در خودروهایشان کردهاند. آنها با قراردادن AEB بهعنوان یکی از الزامات کسب رتبهبندی پنج ستاره ایمنی، نقش رقابتی-تجاری بزرگی در برتری دادن به خودروهای دارای AEB ارائه کردند و حالا تولیدکنندگان به سرعت در تب و تاب اجرای این الزامات هستند.
در نتیجه این فعالیتها، در حال حاضر گمان میرود حدود 95 درصد خودروهای در حال فروش در بریتانیا یا بهطور استاندارد از AEB برخوردارند یا آن را در لیست امکانات اختیاری خود قرار دادهاند و میتوان گفت پس از یک شروع شدیدا کند از سوی خودروسازان، کمکم استفاده از این سیستمها به سوی همه گیر شدن پیش میرود.
این سیستم چگونه کار میکند؟
درست مانند جدیدترین سیستمهای انطباقپذیر کنترل سرعت (ACC) (کروز کنترل)، سیستمهای AEB نیز از طریق حسگرهای رادار (و بعضا لیزر) کار میکنند که سطح پیش رو را برای تشخیص موانع احتمالی اسکن میکنند. در واقع هر دو سیستم ACC و AEB معمولا از حسگرهای مشابهی استفاده میکنند؛ البته برخی سیستمهای AEB از یک دوربین برای تشخیص عابرین پیاده در کنار مسیر خودرو نیز بهره میگیرند.
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
2/ترمز موتور وترمز اگزوز؟
برای کاهش سرعت از سیستمهایی با نام ترمز موتور یا (Engine Brakes) استفاده میشود. این ترمزها در کشورهای انگلیسیزبان گاهی با نام (Jake brake) نیز شناخته میشوند
در سرازیری ها با استفاده مداوم از ترمز پایی باعث افزایش دمای سیستم ترمز بهخصوص در خودروی سنگینی که در حال پایین آمدن از یک شیب است میتواند باعث بیش از حد داغ شدن ترمزها و از کار افتادن آنها شود. کم کردن دنده و استفاده از دندهی معکوس نیز در خودروهای سنگین به آن اندازه که در خودروهای سواری شاهد هستیم مؤثر نیست و دلیل آن هم وزن بسیار بالاتر اتوبوس ها است.
استفاده از سیستم ترمز موتور به دلیل اینکه برای کاهش سرعت از خود پیشرانه استفاده میکند، خطر بروز مشکل در سیستم ترمز اصلی را کاهش میدهد. همچنین این سیستمها میزان کارایی سیستم ترمز را نیز در هنگام کاهش سرعت بهبود میبخشند؛ ضمن اینکه کاهش سایش تایرها و سیستم ترمز و بهبود ایمنی ترمز گیری نیز از دیگر نقاط مثبت استفاده از ترمز موتور است.
در این ادامه ما به تشریح ساختار داخلی ترمز موتور، ترمز اگزوزبیشتر خواهیم پرداخت
به زبان ساده در یک خودروی بنزینی متداول زمانی که شما پای خود را بر روی پدال گاز قرار میدهید و آن را میفشارید در حقیقت دریچهی باز یا گلویی را باز کرده و به پیشرانه اجازهی دور گرفتن میدهید. حال زمانی که شما پدال گاز را رها میکنید دریچهی گاز بسته میشود و موتور دیگر توانایی دور گرفتن خود را از دست داده و دور موتور کاهش پیدا میکند. در هنگام پایین آمدن از یک شیب شما پای خود را از روی پدال گاز برمیدارید و این یک حالت ترمز موتوری ایجاد کرده و از افزایش سرعت جلوگیری میکند. اگر شیب مسیر حرکت خیلی تند باشد برای پیشگیری از استفاده از ترمز گاهی مجبور خواهید شد که دنده را نیز کاهش دهید.
اما در اتوبوس ها و کامیونها برداشتن پا از روی پدال گاز به آن شدتی که در خودروهای سواری اتفاق میافتد سبب کاهش سرعت نمیشود. همچنین استفاده از سیستم ترمز به تنهایی در مسیرهای سراشیبی طولانی و شیبهای تند نیز ممکن است کارایی لازم را در اختیار راننده قرار ندهد حتی در صورتی که راننده اقدام به دندهی معکوس نیز بکند قضیه خیلی نمیتواند تفاوتی داشته باشد. برای متوقف کردن یک اتوبوس که میتواند وزنی در حدود 18 تن داشته باشد به نیرویی بسیار بیشتر از این نیاز است.
در یک پیشرانهی دیزلی هوا از طریق سوپاپ ورودی وارد سیلندر میشود و سپس با حرکت پیستون به سمت بالا، هوا فشرده شده و احتراق صورت میگیرد، در مرحلهی بعدی پیستون به سمت پایین حرکت میکند که این نیرو به چرخها انتقال پیدا میکند.
اما چگونه میتوانید سرعت خودرو را کم کنید؟ یکی از راهها استفاده از ترمز موتورهایی است که دارای مکانیزم رهاسازی کمپرس موتور هستند. در این حالت زمانی که راننده تصمیم به کاهش سرعت بگیرد یک سوئیچ را در داخل کابین فعال میکند. با فعال شدن سیستم سیلندرهایی که برای خاموش شدن و مکانیزم ترمزی در نظر گرفته شدهاند هوا را دریافت کرده و فشرده میکنند اما پیش از آنکه این هوای فشردهشده نیرویی را تولید کند و به میللنگ و به دنبال آن به چرخها ارسال کند، سیستم هوای فشردهشده را از راه سوپاپ اگزوز رهاسازی میکند. این مکانیزم میتواند به شکل مؤثری سرعت خودرو را کاهش دهد.
ترمز اگزوز نیز سرعت خودرو را کاهش میدهد اما روش کار آن کاملا متفاوت با ترمز موتور است که با آن نیز خواهیم پرداخت.
البته ترمز موتور گاهی ممکن است نتواند سرعت خودرو را به میزان لازم کم کند و باعث حادثه شود.
ترمز اگزوز با نام انگلیسی (Exhaust brake) شناخته میشوند . با استفاده از این نوع از سیستم ترمز موتوری میتوان در هنگام پایین آمدن از یک سراشیبی از داغ شدن سیستم ترمز اصلی خودرو جلوگیری کرد، چون یکی از چیزهایی که میتواند در عملکرد ترمز اصلی خودرو ایجاد اختلال کند افزایش حرارت بیش از اندازهی آنها است. به گفتهی وبسایت گروه صنعتی جاکوبز از ترمز اگزوز حداکثر میتوان تا ۳ دقیقه بهطور متوالی استفاده کرد.
ترمز اگزوز در حقیقت نیروی پیشرانهی دیزلی را پس میزند و اصطلاحا ریتارد میکند. اما روش کار آن کاملا متفاوت با ترمز موتور است. کاری که سیستم ترمز موتور انجام میدهد رهاسازی کمپرس موتور با استفاده از سوپاپ دود است اما ترمز اگزوز جلوی گازهای خروجی از اگزوز را گرفته و با ایجاد فشار سرعت میللنگ را کم میکند که این کاهش سرعت میللنگ سبب کاهش سرعت حرکت خودرو نیز میشود.
ترمز اگزوز معمولا در قسمت خروجی توربوشارژر قرار گرفته است و جلوی خروج دود اگزوز را میگیرد. این سیستم مجهز به یک سوپاپ پروانهای است (چیزی با ظاهر و مکانیزگی شبیه به دریچهی گاز خودروهای بنزینی) است که در مسیر گازهای اگزوز قرار دارد و تا زمانی که ترمز اگزوز را فعال نکنید این سوپاپ بهطور کامل باز است. زمانی که راننده ترمز اگزوز را فعال میکند این سوپاپ بسته شده و جلوی گازهای خروجی را میگیرد. بسته شدن این سوپاپ باعث میشود که پیستون در مرحلهی تخلیه، گازهای اگزوز را به سمت ترمز اگزوز بفرستد در حالی که مسیر آنها بسته است و این مانع باعث دفع شدن انرژی میشود. اگر درک عملکرد این سیستم برایتان سخت است میتوانید این روش را امتحان کنید، یک نفس عمیق بکشید، سپس سعی کنید در حالی این هوا را از ششهای خود بیرون دهید که با دست خود جلوی دهان را گرفته و راه خروج هوا را بستهاید. با این کار شما عملکرد یک ترمز اگزوز را شبیهسازی کردهاید.
برخلاف ترمز موتور (Jake Brake) که صدایی همانند شلیک مسلسل دارد، سیستم ترمز اگزوز صدای بلندی تولید نمیکند یا شاید بهتر بگوییم که اصلا صدای تولید نمیکند. ترمزهای اگزوز طوری طراحی شدهاند تا در هر شرایطی بتوانند کار کنند و وارد عمل شدن آنها در برخی خودروها نیازی با فرمان راننده نداشته و بهصورت خودکار است. اگر از ترمز اگزوز بهصورت صحیح استفاده شود میتواند هزینهی سرویس و نگهداری سیستم ترمز اصلی خودرو را بهشدت کاهش دهد و همچنین ایمنی خودرو نیز در هنگام پایین آمدن از سراشیبی حفظ میشود. در شکل زیر میتوانید اجزای مختلف ترمز اگزوز را مشاهده کنید.
حالا که با طرز کار سیستم ترمز موتور و ترمز اگزوز آشنا شدید به سراغ قسمت بعدی مقاله میرویم تا با کارکرد این سیستمها نیز آشنا شویم. این را نیز باید ذکر کرد که ترمز اگزوز در همهی خودروهای دیزلی وجود ندارد. پیشرانههایی که به این سیستم مجهز میشوند حتما باید از موادی مستحکم و مقاوم ساخته شده باشند و ساختار آنها دارای استحکام کافی برای تحمل فشار وارده به پیشرانه را در هنگام استفاده از ترمز اگزوز داشته باشد. اگر خودروی دیزلی شما مجهز به سیستم ترمز اگزوز نیست میتوانید با شرکت سازنده و یا یک مکانیک خبره مشورت کرده و در صورتی که مشکلی در این زمینه وجود نداشته باشد میتوانید این سیستم را روی خودرو نصب کنید.
سیستم ترمز موتور در کامیونها و کشندههاواتوبوس ها مورد استفاده قرار می گیرد و در هنگامی که نیاز به کاهش سرعت اما نه توقف کامل باشد (همانند یک مسیر سراشیبی) میتوان از این سیستم استفاده کرد. این سیستم در خودروهای زیر مورد استفاده قرار میگیرد:
سیستم ترمز موتور را نیز همانند سیستم ترمز اگزوز باید بهصورت مداوم مورد استفاده قرار داد و اینطور نیست که تنها در شیبهای تند از آن استفاده کنید. استفاده از ترمز موتور میتواند استهلاک قطعات سیستم ترمز اصلی را کمتر کند و در هنگام تعویض لنتهای ترمز خودرو خواهید دریافت که ترمز موتور تا چه میزان توانسته در هزینههای شما صرفهجویی کند.
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
3/
ساده ترین تعریفی که می توان برای این سیستم ارائه داد عبارت است از :سیستمی که از هرزگردی چرخ های محرک در هنگام گاز دادن از حالت سکون و یا در عین حرکت جلو گیری می نماید. به عبارت ساده تر هنگامی که خودرو در حال حرکت است و یا از حالت سکون حرکت می کند در صورتی که گاز داده شده به خودرو و گشتاور ارسالی از موتور به چرخها بیشتر از نیروی اصطکاک لاستیک با سطح زمین باشد یاعث خواهد شد که چرخهای خودرو به جای انتقال خودرو به جلو به دور خود چرخیده و به اصطلاح هرزگردی کند. این وضعیت در شرایطی که سطح جاده به دلایلی نظیر یخ زدگی یا بارندگی از اصطکاک کمتری برخوردار باشد ،بیشتر رخ خواهد داد.اما زمانی که این سیستم بر روی خودرو نصب شده باشد از بروز چنین وضعیت و هرزگردی لاستیک ها به دور خود جلوگیری می کند.
عمده ترین دلیل وجود بروز هرزگردی در چرخ خودرو به ایراد دیفرانسیل های آزاد باز می گردد. همانطور که می دانید گشتاور ارسالی از موتور ابتدا وارد جعبه دنده شده و سپس برای ارسال به چرخ های طرفین خودرو ،وارد دیفرانسیل می گردد. اما دیفرانسیل آزاد خودرو به سبب مکانسیمش قادر خواهد بود که بیشترین گشتاور را به چرخی ارسال نماید که از اصطکاک کمتری برخوردار است . این مکانسیم به این دلیل طراحی شده است که خودرو در سر پیچ ها دچار انحراف نگردد چرا که در پیچ ها چرخ بیرونی خودرو باید با سرعت بیشتری حرکت کند و چرخ داخلی پیچ باید از سرعت کمتری برخوردار باشد . اگر دیفرانسیل آزاد نبود و دیفرانسیل مجبور بود که به اندازه مساوی گشتاور را به هر دو چرخ ارسال کند چرخها با سرعت یکسانی به چرخش در می آمدند و در نهایت خودرو منحرف می گردید . اما همین امر در شرایط بحرانی مانند شرایط جوی بد و جاده های لغزنده پاشنه آشیل دیفرانسیل های آزاد است . چرا که وقتی چرخ یک طرف یا هر دو طرف بدلیل اصطکاک کم شروع به لغزش کند دائما گشتاور بیشتری را دریافت می کند و چرخی که دارای اصطکاک بیشتری است از دریافت گشتاور محروم شده و ثابت می ماند همین امر موجب عدم حرکت خودرو در هنگام سکون یا انحراف خودرو در حال حرکت می گردد.
حتما از خود می پرسید که حالا لاستیک خودرو برای لحظاتی هرزگردی کند مگر چه مشکلی دارد که حضور این سیستم را آنقدر مهم می کند.برای درک بهتر این موضع و جواب این سئوال بهتر است به زمانی که خودرویی به این سیستم مجهز نباشد بپردازیم.
همانطور که می دانیم کوچکترین انحراف برای خودروهای در حال حرکت می تواند حکم مرگ و یا زندگی را داشته باشد چرا که انحراف خودرو باعث بروز حادثه می گردد. اولین دلیل برای انحراف خودرو لغزش چرخها بر روی سطح جاده است.. این سیستم کمکی ترمز باعث می گردد که در ترمز های ناگهانی چرخ خودرو قفل نکند تا چرخها همچنان روی سطح جاده استوار مانده و دچار لغزش نشود. همین حالت نیز در حالت حرکت هم نیز وجود خواهد داشت. به عبارتی در صورتی که هر کدام از چرخهای خودرو بدلیل عدم اصطکاک مناسب جاده دچار هرزگردی شود بدین معناست که سرعت چرخ هرزگرد با سرعت چرخهای دیگر متناسب نخواهد بود و موجب انحراف خودرو خواهد شد. لذا همانطور که سیستم ABS در هنگام توقف از لغزش چرخها جلوگیری می کند سیستم TCS هم در حالت حرکت موجب عدم لغزش چرخها می گردد. این سیستم در روزهای برفی و بارانی و یا در زمانی که جاده از یخ پوشیده باشد بسیار کاربردی خواهد بود چرا که اصطکاک جاده به کمترین میزان خود رسیده و امکان هرزگردی چرخها بیشتر از هر زمان دیگر می گردد.
اما سیستم کنترل کشش یا TCS دارای مزایایی دیگر هم است.این سیستم باعث افزایش راندمان خودرو می گردد و کمک حل راننده درشرایط نامساعد جوی به منظور حرکت مستمر خودرو می گردد. برای مثال در نظر بگیرید که در یک روز برفی در شیب کاملا ملایم تصمیم به حرکت می گیرد. از آنجایی که کف جاده از برف و یخ پوشیده شده است گشتاور ارسالی به چرخها کاملا بیشتراز اصطکاک موجود است و چرخها محرک بدون مشکل خاصی شروع به هرزگردی می کند. هر چقدر شما بیشتر گاز دهید این هرزگردی بیشتر می گردد . اما اگر خودروی شما به سیستم TCS مجهز باشد چرخها از هرزگردی منع می شوند و باعث می گردد که چرخها به آرامی شروع به حرکت کند. توجه داشته باشید در چنین شرایطی به هیچ عنوان نمی توانید با خودروی بدون این سیستم در شیب جاده یخ زده حرکت کنید. حضور این سیستم حرکت خودرو را هموارتر می کند.
اما این سیستم در جاده های عادی و عاری از یخ زدگی هم نیز کمک حل راننده است. سیستم TCS می تواند به راننده کمک کند تا مطمئن تر از پیچها عبور کند. اگر راننده هنگام دور زدن بیش از حد گاز بدهد چرخهای متحرک چسبندگی خود را از دست می دهند و خودرو به یک سمت کشیده می شود که در خودروهای دیفرانسیل جلو باعث کم فرمانی و در خودروهای دیفرانسیل عقب باعث بیش فرمانی می شود. سیستم کنترل هرزگردی با محدود کردن قدرت انتقالی به چرخها می تواند جلوی این حالت را بگیرد. البته این سیستم نمی تواند باعث افزایش چسبندگی خودرو به سطح مسیر حرکت شود فقط می تواند ناتوانی راننده در سریع عکس العمل نشان دادن به هرزگردی را جبران کند.
سیستم TCS همچنین در شرایط مسابقه و رانندگی هیجانی بسیار کاربرد دارد. چرا که در چنین شرایط راننده بطور ناگهانی پدال گاز را فشرده و حجم زیادی از گشتاور را روانه چرخها می کند . از این رو چرخها بدون معطلی شروع به هرزگردی می کنند. در این حالت به جای که خودرو حرکت روبه جلویی داشته باشد برای لحظاتی در سر جای خود ثابت می ماند. همین میزان کافی است تا از رقیب عقب بمانید. اما این سیستم ا هرزگردی چرخها را کنترل می کند و نمی گذارد که چنین اتفاقی رخ دهد.
این سیستم با همکاری سنسور های مختلف و سیستم ترمز ABS باعث عدم هرزگردی چرخ ها می گردد. برای توضیح این مطلب یاد گفت در خودروهای مجهز به سیستم TCS در تمامی چرخها سنسور های با نام سنسور سرعت چرخ یا Wheel Speed Sensor تعبیه شده است که بطور مدام سرعت دوران چرخ ها را به رایانه مرکزی خودرو یا ECU ارسال می کنند. زمانی که هرزگردی رخ دهد یکی یا چندین چرخ خودرو دارای سرعت چرخش بیشتری می گردند در چنین شرایط ECU از طریق کنترل دریچه گاز خودرو گشتاور ارسالی به چرخها را کاهش می دهد سپس از طریق ترمز ABS سرعت چرخی که در حال هرزگردی می باشد را کنترل می کنند تا بیشترین گشتاور به دیگر چرخها منتقل شود. به عبارت بهتر وقتی سیستم کنترل هرزگردی شناسایی کند که یکی از چرخها سرعت دوران بیشتری نسبت به چرخهای دیگر دارد به طور خودکار به آن چرخ نیروی ترمز اعمال می کند تا سرعت دوران آن کمتر شده و از این طریق هرزگردی کاهش یابد. در واقع سیستم TCS اطمینان حاصل می کند که حداقل گشتاور ممکن به چرخی که در حال هرزگردی است منتقل شود تا هرزگردی آن چرخ از بین برود و چرخی که در حال هرزگردی نیست گشتاور بیشتری دریافت کند تا تعادل برقرار شود.
اگر دو چرخ به طور همزمان دچار هرزگردی شوند سیستم TCS سرعت دوران هر دو چرخ را به مقدار مساوی کاهش می دهد تا اینکه چسبندگی خود را به دست آورند. در غیر اینصورت TCS سیگنالی به ECU ارسال می کند تا از این طریق گشتاور ارسالی موتور با آن چرخها کاهش یابد و هرزگردی آنها خنثی شود.
///////////////////////////////////////////////////////////////
4/سیستم ترمزabs?
ترمزهای ABS یکی از انواع ترمزهاست که به یک سیستم کامپیوتری متصل است و در مواقعی که ترمزهای عادی قفل میکنند قفل نمیشود و با قطع و وصل کردن خودکار و مداوم ترمز به هنگام فشار دادن پدال باعث میشود ترمز قفل نکند و خودرو لیز نخورد. در ترمزهای معمولی به محض اینکه ترمز گرفته میشود، چرخها از حرکت میایستند و به دلیل تبدیل اصطکاک جبنشی به اصطکاک ایستایی، مقداری روی آسفالت لیز میخورد تا بایستد.
این ترمزها برای سطوح لغزنده بسیار مناسب است و باعث میشود راننده بتواند کنترل بهتری روی خودرو داشته باشد.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
5/سیستم ترمزebs?
این شیر برقی ها در مسیر جریان روغن ترمز قرار گرفته و فشار روغن ارسال شده
به هر چرخ را تنظیم می نماید، عملکرد این شیرها به گونه ای است که هم مانع
قفل شدن چرخ ها میگردند( مثل عملکرد سیستم ای بی اس) و هم در مواقع لزوم
با ترمز گیری های متفاوت در چرخ ها باعث حفظ پایداری خودرو می گردند( مثل
عملکرد سیستم ای بی اس) ، به طور مثال هنگامی که خودرو در حال منحرف شدن و
یا گردش حول محور قائم خود می باشد، قدرت ترمزگیری در هر یک از چرخ ها طوری
تنظیم می شود که گشتاور ایجاد شده ناشی از آن، حول محور قائم باعث خرد
نمودن گشتاور منحرف کننده شود و تعادل خودرو حفظ گردد. لازم به ذکر است این
ترمزگیری ها منظور حفظ تعادل دینامیکی خودرو، بدون دخالت راننده و به صورت
خودکار انجام می پذیرد.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////
6.سیستم ترمزدیسکی بادی چیست ؟
تاریخچه ترمز بادی
هوا در همه جا هست ولی روغن هیدرولیک همه جا نیست. قطارها، اتوبوس ها و تریلی ها از سیستم ترمز بادی استفاده میکنند به همین خاطر متکی به روغن هیدرولیک نیستند که در صورت بروز نشتی، از بین برود. این وسایل نقلیه بارهای سنگین یا مسافران زیادی را جا به جا میکنند، پس برای آن ها ایمنی موضوع بسیار مهمی است. اگر قطاری که با سرعت در حرکت است، متکی به ترمز هیدرولیک باشد، در صورت بروز نشتی در سیستم ترمز، به یک آهن پاره تبدیل خواهد شد. پیش از اختراع ترمزهای بادی، قطارها از یک سیستم ترمز ابتدایی استفاده میکردند که نیاز به یک اپراتور، یا ترمزچی، داشت. در هر واگن یک ترمزچی وجود داشت و با اشاره مسوول یا مهندس قطار یک ترمز دستی را به کار میانداخت.
بعدها سیستم ترمز بادی مستقیم جایگزین این سیستم ناکارآمد دستی شد. این سیستم از یک کمپرسور هوا استفاده میکرد تا هوا را از طریق یک لوله، به داخل کپسول هوایی که روی تک تک واگن ها نصب شده بود، تزریق کند. وقتی مهندس قطار ترمز میگرفت، لوله ها از هوا پر میشدند و ترمزها را فعال میکردند. در سال 1869، یک مهندس به نام جرج وستینگهاوس به اهمیت ایمنی در حمل و نقل ریلی پی برد و اولین ترمز بادی سه زمانه برای استفاده در قطار را اختراع کرد. سیستم ترمز وستینگهاوس برعکس سیستم ترمز بادی مستقیم کار میکرد. سیستم ترمز بادی سه زمانه، همانطور که از اسمش پیداست، در سه مرحله عمل میکرد
. بیایید نگاهی به این مراحل بیندازیم.
1. شارژ: قبل از این که ترمزها آزاد شوند، سیستم باید از هوای فشرده پر میشد. در غیر این صورت، لنت ها درگیر باقی میماندند. وقتی سیستم ترمز به فشار مورد نیازش دست پیدا میکرد، لنت ها آزاد میشدند و آماده استفاده بودند.
2. ترمز گیری: وقتی ترمز گرفته میشود، فشار هوا کم میشود. وقتی فشار هوا کم میشود، سوپاپ به هوا اجازه میدهد به طرف مخزن ذخیره برگردد، در همین حین لنت ها حرکت میکنند تا درگیر شوند.
3. آزاد شدن: به محض این که لنت ها درگیر شدند و هوا آزاد شد، فشار زیاد هوا، لنت ها را خلاص میکند.
سیستم ترمز سه زمانه، به جای این که مثل روغن هیدرولیک خودروها از فشار استفاده کند، یک مخزن را پر میکند و از فشار هوا برای خلاص کردن ترمزها بهره میبرد. به عبارت دیگر، در سیستم سه زمانه، لنت ها کاملاً درگیر باقی میمانند تا زمانی که هوا به درون سیستم پمپ شود. فرض کنید در این سیستم ترمز، هوا کاملاً از بین برود، در این صورت لنت ها درگیر باقی خواهند ماند و قطار را نگه خواهند داشت. یاد زمانی بیفتید که دارید از بزرگراه عبور میکنید و پدال ترمز را میفشارید. اگر روغن ترمز شما به بیرون نشت کرده باشد، ترمز عمل نخواهد کرد. سیستم ترمز سه زمانه، اساس کار ترمزهای بادی امروزی در قطارها، اتوبوس ها و تریلی ها است. ادامه مطلب را بخوانید تا ببینید ترمز بادی در وسایل نقلیه موتوری چگونه کار میکند.
درک عملکرد ترمز
قبل از این که درباره ترمزهای بادی مطالبی یاد بگیریم، بیایید ببینیم ترمز خودروهای معمولی چگونه کار میکند. هر کس رانندگی کرده باشد میداند که وقتی پدال ترمز را بفشارد، سرعت خودرو کم شده و در نهایت متوقف خواهد شد. ولی فشار پای ما چگونه یک خودرو 1360 کیلوگرمی که با سرعت زیاد در بزرگراه در حرکت است را متوقف میکند؟ برای شروع، بیایید ابتدا درباره اقسام ترمز و سپس درباره اجزاء مختلف تشکیل دهنده آن ها صحبت کنیم. هر نوع وسیله نقلیهای، اعم از قطار، تریلی، کامیون، اتوبوس و خودروهای سواری، از یکی از دو سیستم ترمز استفاده میکنند. ترمزهای هیدرولیک که در کامیون های سبک و اتوبوس های مسافربری دیده میشوند، و برای درگیر کردن لنت ها از روغن هیدرولیک استفاده میکنند.
ترمزهای بادی،، برای این کار از هوا استفاده میکنند. بیایید ببینیم این سیستم ها چه تفاوت هایی دارند. در سیستم ترمز هیدرولیک، روغن در مخزنی که معمولاً سیلندر اصلی نامیده میشود، ذخیره میگردد. وقتی پدال ترمز را میفشارید، روغن از طریق چند لوله به طرف پیستون هایی که روی هر چرخ قرار دارند، پمپ میشود. هر کدام از این پیستون ها به دو لنت فشار وارد میکنند. لنت ها هم از هم باز شده و موجب ایجاد اصطکاک در داخل کاسه ترمز میشوند. در ترمزهای دیسکی، لنت ها به روتور فشار میآورند.
اجزاء تشکیل دهنده ترمزهای دیسکی هیدرولیک عبارتند از:
مخزن: که روغن هیدرولیک در آن ذخیره میشود.
سیلندر اصلی: ابزاری که روغن را از مخزن به داخل لوله ها پمپ میکند.
لوله ها: لوله های لاستیکی یا فولادی که از سیلندر اصلی تا کالیپر ترمز امتداد پیدا میکنند.
کالیپر ترمز: یک محفظه فولادی که روی نقطه معینی از روتور نصب میشود و روتور و لنت ها را در بر میگیرد.
پیستون ترمز: یک سیلندر گرد که وقتی روغن هیدرولیک از سیلندر اصلی تزریق میشود، باز میشود و به لنت ها فشار وارد میکند.
لنت: یک پد فلزی با روکش نیمه فلزی که روتور را نگه میدارد.
روتور: یک دیسک فلزی که داخل همه چرخ ها نصب میشود و آن ها را از حرکت باز میدارد.
حال ببینیم این اجزاء چطور درون یک ترمز دیسکی جا میشوند. پیش از این که ترمزهای دیسکی به بازار بیایند، ترمزهای کاسهای خودروها را متوقف میکردند. مکانیسم این ترمزها شبیه ترمزهای دیسکی است، فقط به جای روتور از کاسه ترمز استفاده میکنند. ترمزهای دیسکی نیروی متوقف کننده را افزایش میدهند. علت آن این است که به راحتی خنک میشوند و سطح تماس زیادی دارند. از طرف دیگر، در ترمزهای دیسکی، غبار ترمز که با ساییده شدن لنت ها تولید میشود و قدرت متوقف کنندگی را کاهش میدهد، به راحتی تمیز میشود. حالا که با اصول کار ترمز در قطارها و خودروها آشنا شدید، بیایید درباره ترمز کامیون های بزرگ و اتوبوس ها صحبت کنیم.
اجزاء تشکیل دهنده ترمز بادی در کامیون ها و اتوبوس ها
ترمز فونداسیون، متداولترین نوع ترمزهای بادی است که در کامیون ها و اتوبوس ها استفاده میشود و شبیه ترمز قطار کار میکند. این ترمز با استفاده از اصل ترمزهای سه زمانه، هوا را به داخل لوله ها میفرستد و به این وسیله لنت ها را خلاص میکند. در واقع، همه وسایل نقلیه جادهای که ترمزشان بادی است، دارای یک سیستم خلاص کننده تدریجی هستند که فشار را افزایش داده و لنت ها را خلاص میکند. اجزاء مهم ترمزهای بادی فونداسیون عبارتند از:
کمپرسور هوا: هوا را به داخل مخازن ذخیره پمپ میکند تا در سیستم ترمز مورد استفاده قرار بگیرد.
کنترلگر کمپرسور هوا: لحظه باز و بسته شدن دهانه کمپرسور را کنترل میکند تا حجم هوای ورودی به مخزن را تعیین کند.
سوپاپ تخلیه: وقتی خودرو متوقف است و از آن استفاده نمیشود، سوپاپ تخلیه مخازن ذخیره هوا را باز میکند تا هوا تخلیه شود.
سوپاپ زیر پایی (پدال ترمز): وقتی فشار داده میشود، هوای مخزن ذخیره آزاد میشود.
اتاقک ترمز: محفظه سیلندر مانندی که دارای یک رگلاتور متحرک است. این رگلاتور متحرک یک دیافراگم یا یک مکانیسم را به حرکت در میآورد.
میله پرس: میلهای آهنی و شبیه به پیستون که اتاقک ترمز را به رگلاتور متحرک وصل میکند. وقتی جمع میشود، لنت ها خلاص میشوند؛ وقتی باز میشود، لنت ها درگیر میشوند.
رگلاتور متحرک: بازویی که میله پرس را به محور S متصل میکند تا فاصله بین لنت ها را تنظیم کند.
محور S: میلهای که سر آن شبیه حرف S است و لنت ها را از هم جدا کرده و به کاسه ترمز میچسباند.
لنت: یک مکانیسم آهنی روکش دار که به کاسه ترمز میچسبد و موجب تولید اصطکاک میشود.
فنر برگشت: یک فنر سخت که به لنت متصل است و آن را سر جایش برمیگرداند.
وقتی پایتان را از روی پدال ترمز برمیدارید، فشار هوا زیاد شده و به دیافراگم یا به محور S فشار وارد، و لنت ها را آزاد میکند. به محض این که دوباره پدال را فشار بدهید، فشار هوا کم میشود، محور S را میچرخاند و لنت ها را به کاسه میچسباند. کمپرسور دوباره مخزن را پر از هوا میکند و وقتی پایتان را از روی پدال برمیدارید، دوباره فشار هوا به حالت اولیهاش برمیگردد. ترمزهای اضطراری بادی، سیستم های مکملی هستند که از طریق یک دکمه روی داشبورد فعال میشود. قبل از این که خودرویی را برانید که ترمز بادی دارد، باید دکمه ترمز اضطراری را بفشارید تا هوای سیستم تأمین بشود. اگر سیستم نشتی داشته باشد، فشار هوا پایین میآید و ترمز اضطراری را فعال میکند. کامیون های سنگین اغلب مجهز به ترمز اگزوز نیز هستند که روی موتور قرار دارد و مستقل از سیستم ترمز بادی عمل میکند. تا اینجا یاد گرفتیم که ترمز بادی چگونه کار میکند
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////
....................................................................................................................
مجهز به ریتاردر هیدرولیکی /////////////////////////////////
گیربکس اتوبوس تحت تاثیر قرار میدهد برای کم شدن سرعت اتوبوس
عمل ترمز گیری در خودروهای سنگین بخصوص کامیون ها و اتوبوس ها بدلیل وجود جرم بیشتر و به تبع آن انرژی جنبشی بیشتر، یکی از حیاتی ترین و مهم ترین عوامل موثر در بهبود اثر ترمز گیری استفاده از ترمزهای کمکی (Auxiliary Brakes) می باشد. ترمز موتور، ترمز اگزوز و ریتاردرهیدرولیکی از جمله ترمزهای کمکی مرسوم در خودروهای سنگین می باشند (ترمز موتور و ترمز اگزوز نیز به نوعی یک ریتاردر محسوب می شوند). وجود این سیستم ها هنگام پایین آمدن از یک سراشیبی طولانی بدلیل کاهش ترمز گیری در اثر داغ کردن لنت ها و کاهش فشار باد ذخیره شده در تانک ها بیش از هر وقت دیگری احساس می شود. ریتاردر نه تنها در خودروهای سنگین بلکه در لوکوموتیوها نیز استفاده می شوند. ریتاردر برای کاهش سرعت خودرو و یا حفظ سرعت در یک محدوده خاص استفاده می شود ولی عموما قادر به متوقف نمودن کامل خودرو نمی باشد.
این دستگاه دارای دو توربین روتور و استاتور می باشد که با استفاده از خاصیت لزجت سیال که عموما روغن می باشد باعث کاهش انرژی دورانی موجود در روتور می شود. پره های استاتور و روتور در یک محفظه پر فشار که فاصله خیلی کمی بین پره ها و دیواره محفظه وجود دارد، محدود شده اند و در هنگام نیاز به ترمز گیری و با دستور راننده سیال به داخل محفظه پمپ می شود. نیروی گردش روتور باعث شتاب دادن به ذرات روغن و در مقابل کاهش شتاب آن در استاتور می شود و باعث ایجاد نیروی ترمزی در میل گاردان و در نتیجه چرخ های محرک خواهد شد. این عمل همواره همراه با ایجاد انرژی گرمایی زیادی در سیال می شود که بوسیله ارتباط با مایع خنک کننده موتور و رادیاتور خنک می شود. لازم به ذکر است که میزان ایجاد شتاب منفی در ریتاردر بستگی به میزان روغن پمپ شده به داخل محفظه دارد. روغن مورد استفاده در بعضی از گونه ها با روغن گیربکس مشترک و در بعضی مجزا و حتی در بعضی مدل ها سیال عامل آب است.
نوع دیگر ریتاردر، گونه های الکترومگنتیک یا القایی می باشند که استفاده خیلی کمی داشته و بیشتر در اتوبوس های قدیمی مشاهده می شد. مزیت اینگونه از ریتاردرها انعطاف پذیری در محل نصب آن می باشد. در اینگونه نیز یک روتور به شفت چرخان ورودی متصل شده و استاتور نیز به شاسی خودرو محکم می شود. بین استاتور و روتور هیچگونه سطح تماس و یا سیالی (بجز هوا) وجود نداشته و درهنگام درخواست راننده جریان الکتریکی از باتری به سیم پیچ استاتور جاری شده و باعث ایجاد میدان مغناطیسی در اطراف روتور می شود. این میدان در نهایت باعث ایجاد یک جریان گردابی در روتور و ایجاد میدان مغناطیسی با جهت متفاوت در اطراف استاتور می شود. همین تفاوت جهت در خطوط میدان ها باعث کاهش سرعت چرخش روتور و در نهایت کاهش سرعت خودرو می شود. معمولا روتور دارای پره های داخلی می باشد که باحرکت خود باعث خنک شدن سیم پیچ ها می شود. عملکرد گونه برقی بسیار بی سرو صدا ولی توام با مصرف میزان زیادی انرژی الکتریکی و ایجاد حرارت می شود که این عوامل باعث محدودیت استفاده از آن می باشد.
ریتاردرها در توان های مختلف و در چیدمان های متنوعی وجود دارند. بعضی ها بصورت فابریک بر روی گیربکس نصب شده و به نوعی دارای ساختمان یکپارچه با گیربکس می باشد و در بعضی دیگر بصورت مجزا از گیربکس نصب می شود. در بعضی از خودروها ریتاردر در پشت گیربکس و در بعضی در انتهای گیربکس و ابتدای میل گاردان قرار دارد. در تقسیم بندی دیگری دو نوع چیدمان Inline و Offline وجود دارد که در نمونه اینلاین ریتاردر مستقیما به میل گاردان و در آفلاین ریتاردر در کنار گاردان و به گیربکس متصل می شود.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////
به دلیل سیستمهای ترمز خوب برروی این محصول/ اسکانیا مارال/ درشرایط بحرانی دررانندگی به کاپیتان کمک میکند
مطالبتون خیلی عالی بود استفاده کردم ازشون البته خودم راننده ترانزیتم ولی دقیقترش همینایی بودن که تو سایتتون گذاستبن ممنون از ادمین سایت و مطالب آموزندتون
سلام کاپیتان ممنون